حالا ديگر برابر محمدجواد ظريف كه بنشيني نمي تواني از محبوبيتش بگويي يا از مقايسه اش با آدم هاي مهم تاريخ، چه آنکه آن تب تند جامعه ايراني حالا ديگر فروکش کرده هس
جواد ظريف : با اميد مردم بازي مي کنند
عبارات مهم : ايران
حالا ديگر برابر محمدجواد ظريف كه بنشيني نمي تواني از محبوبيتش بگويي يا از مقايسه اش با آدم هاي مهم تاريخ، چه آنکه آن تب تند جامعه ايراني حالا ديگر فروکش کرده هست. حالا ديگر جواد ظريف، وزير خارجه اي است در پيچ تندی از تاريخ؛ پيچي که مي تواند همه تلاش ١٨ ماه مذاکره اش را بر باد بدهد يا کج دار و مريز نگهش دارد. بله راجع به برجام سخن مي گويم؛ توافقي که حالا به دست تندروهاي ضدايراني در آمريكا افتاده هست؛ همان توافقي که به دست دموکرات هاي دنبال مصالحه آمريكايي و نمايندگان ايران و پنج کشور ديگر نوشته شد.
با اميد مردم بازي مي‌کنند / جواد ظريف
هفته گذشته وقت کوتاهي دست داد تا گفت وگوي هر سال مان با محمدجواد ظريف را انجام دهيم؛ ديپلماتي که مي داند مخاطب سخنانش را نمي تواند گزینش کند بعد مراقب حرف هايش هست؛ حرف هايي که مي تواند از سوی طرف برابر بهانه اي جديد شود. از همين رو نمي توان خيلي انتظار سخنان متفاوتي داشت. از گفت وگوها بر سر پرسشها منطقه اي شروع کرديم و به برجام رسيديم. از کنوانسيون خزر و آنچه در مسير تدوين رژيم حقوقي اين درياچه مي گذرد، پرسيدم و اينکه قرار است چه اتفاقي جهت خزر رخ دهد. او خبر داد که به زودي در معاونت سياسي مسئول ويژه خزر خواهيم داشت.
آقاي وزير، روزهاي اخير برخي رسانه هاي غربي نوشته اند که ايران گفت وگوهاي منطقه اي با اروپايي هايي را شروع کرده هست. مصداق آنها براي اين سخن هم، ملاقات هاي آقاي عراقچي در پاريس و لندن است و مذاکره بر سر يمن در مونيخ. مي توانيم اين ملاقات ها را مصداق گفت وگوهاي منطقه اي بدانيم؟
ما با اروپايي ها حدود ۳۰ سال است که گفت وگو مي کنيم. در سال هاي اول، اسمش گفت وگوهاي انتقادي بود و بعد از آن گفت وگوهاي جامع انجام شد. سپس متوقف شد. بعد از دستيابي به برجام اسم گفت وگوهاي ايران و اروپا، گفت وگوهاي «سطح بالا» نام گرفت. در اين گفت وگوها ما همه مباحث را مطرح مي کرديم؛ در دهه ٧٠ شمسي پرسشها تسليحاتي، يعني بحث خلع سلاح جهاني و حتي بحث هاي هسته اي و عنوان حقوق بشر در اين گفت وگوها مطرح مي شد.
حالا ديگر برابر محمدجواد ظريف كه بنشيني نمي تواني از محبوبيتش بگويي يا از مقايسه اش با آدم هاي مهم تاريخ، چه آنکه آن تب تند جامعه ايراني حالا ديگر فروکش کرده هس
بحث هاي منطقه اي هم در اين گفت وگو ها وجود داشت؛ مجموعه بحث هايي که ما در اين گفت وگوها داشتيم عموما بحث هاي منطقه اي، بين المللي مثل هسته اي، حقوق بشر، شيميايي، بيولوژيک، تسليحات و تروريسم بود و در بحث هاي جديدتر مسائلي نظير افراطي گرايي هم به آن افزوده شد. جمهوري اسلامي تلاش مي کرد از اين گفت وگوها به عنوان يک روش استفاده کند براي اينکه اروپا را متقاعد کند تا نقش سازنده تري در منطقه ايفا کند، همچنين نگرش ها و نگراني هاي خودمان را از رفتارهايي که اروپايي ها داشتند، به آنها انتقال یافته کنيم؛ از جمله اينکه منطقه ما را با فروش سلاح به انبار باروت تبديل کرده اند. ما با جديت در اين گفت وگوها شرکت مي کنيم. درمورد منطقه، به خاص راجع به يمن، ما سه سال پيش، يعني تقريبا از هفته دوم شروع عمليات تجاوزکارانه رژيم سعودي عليه يمن، پيشنهاد چهارماده اي داديم؛ آتش بس، ارسال فوري کمک، گفت وگوهاي بين يمني و تشکيل حکومت فراگير. اين پيشنهاد را با اروپايي ها هم مطرح کرديم.
همچنين اين طرح را در مذاکرات و جلسات بين المللي و سخنراني هايي که من در اروپا داشتم، مطرح مي کرديم. سال گذشته در شوراي روابط خارجي اروپا نيز اين پيشنهاد چهارماده اي را مجددا طرح کردم و گفتم آیا اروپا نقش فعال تر و مستقل تري در بحران هاي بين المللي ايفا نمي کند. بنابراین اتفاقي که افتاده استمرار اين گفت وگوها بوده است.
متأسفانه برخي مي خواهند نشان بدهند که اروپا در برابر خواسته هاي آقاي ترامپ اقداماتي انجام داده هست، به همين دليل در اين زمينه تبليغاتي انجام داده اند. نشانه ما از اين گفت وگوها تبليغات نبود؛ نشانه ما کمک به مردم منطقه براي پايان دادن به بحران هاي منطقه بوده هست. اگر اروپايي ها اجازه دهند اين کارها به يک بازي سياسي تبديل شود، آن هم بازي سياسي براي راضي کردن يک سياست بسيار غلط ايالات متحده، آن وقت ما در اين باره بايد تجديد نظر کنيم که آيا اروپايي ها در گفت وگو و پيداکردن راه هاي یکسان براي معضلات بين المللي جدي اند يا بيشتر مي خواهند کارها سياسي کنند.
با اميد مردم بازي مي‌کنند / جواد ظريف
ولي به نظر مي رسد اين معامله چند وجه دارد؛ ترامپ مي گويد ايران را به مذاکره راجع به پرسشها منطقه اي و بحث موشکي واداريد و مي گويد اروپا را در اين عنوان همراه کرده و کارگروه یکسان تشکيل داده هست. وزير خارجه فرانسه با ادعاي مذاکره راجع به مباحث موشکي و منطقه اي به ايران آمده و به نظر مي رسد اروپا به هر نيتي تمايل به ادامه مذاکره منطقه اي دارد. ايران هم به مذاکره راجع به پرسشها منطقه علاقه مند هست. بدين ترتيب و با اين روند، هرکسي از «ظن خود» يار اين عنوان مي شود.
نه اين طور نيست.
حالا ديگر برابر محمدجواد ظريف كه بنشيني نمي تواني از محبوبيتش بگويي يا از مقايسه اش با آدم هاي مهم تاريخ، چه آنکه آن تب تند جامعه ايراني حالا ديگر فروکش کرده هس
يعني ما به مذاکره منطقه اي ادامه مي دهيم؟
اگر اروپايي ها بخواهند از اين عنوان به عنوان روشي براي راضي کردن آمريكايي ها استفاده کنند، پرسشها ديگري پيدا مي کنند. البته توصیه ديگري که شما بايد به آن توجه کنيد اين است که اين حرف فعلا در حد شعار است.
کدام حرف؟
با اميد مردم بازي مي‌کنند / جواد ظريف
کل اينکه ما راجع به واکنش‌ها منطقه اي ايران نگراني داريم، يا اينکه ما راجع به برنامه موشکي ايران نگراني داريم. خودتان هم در ادبياتي که امروز در غرب توليد مي شود، مي بينيد که مي گويند راجع به کدام واکنش‌ها موشکي بايد صحبت کنيم! راجع به چه موشکي صحبت کنيم؟ اصلا راجع به چه صحبت کنيم؟ مبناي آن چيست؟ اينها واقعا سؤالاتي جدي هستند.
واقعا مي خواهند راجع به چه صحبت کنند، راجع به اينکه سال گذشته ۱۱۶ ميليارد دلار در منطقه ما سلاح ريخته اند. در منطقه خليج فارس، در منطقه اي به اين کوچکي! به عنوان نمونه کشوري که يک ونيم ميليون نفر جمعيت بومي آن است ۲۲ ميليون دلار سلاح خريده هست. نفري چقدر؟ براي هر نفر چقدر سلاح خريده است؟ اين سلاح ها از کجا آمده است؟ يکي اين سلاح ها را به آنها فروخته هست. همين اروپايي ها و غربي ها هستند که با آنها بر سر فروش سلاح صحبت مي کنند و منابع ارزش را «غارت» مي کنند. آيا اينها به طور عملياتي مي دانند که راجع به چه مي خواهند با ايران صحبت کنند. مي خواهند راجع به اين صحبت کنند که آیا از ما سلاح نمي خريد؟ آیا اين قدر به ما پول نمي دهيد تا ادوات جنگي از ما بخريد؟ يا ما به آنها بگوييم آیا سلاح ها را تنها به يک گروه از کشورها مي فروشيد؟ آيا نشسته اند فکر کنند که درمورد چه مي خواهند با ايران صحبت کنند.
براي همين است که مي بينيم آقاي ترامپ از روز اول مي گفت «برجام» بدترين توافقي است که آمريكا امضا کرده. براي اينکه آمريكا را در مقابله با برجام منزوي نکنند، بهانه هايي پيدا کرده اند. ولی آيا راجع به اين بهانه ها جدي فکر کرده اند؟ اروپا مي خواهد در مورد چه با ايران صحبت کند؟ بله ما هميشه با اروپا در مورد پرسشها متفاوت گفت وگوهايي داشته ايم؛ ما نگراني و نظرات خودمان را گفته ايم و آنها هم نگراني هاي خودشان را گفته اند. ولی اگر بخواهند فراتر از آن بروند بايد بدانند که اروپايي ها در اين زمينه بدهکار هستند. اين اروپايي ها و غربي ها بودند که به صدام حسين سلاح دادند. اين غربي ها بودند که گزینش هاي غلطي در منطقه داشتند. غربي ها بودند که در برابر جنايت هاي رژيم صهيونيستي عليه مردم منطقه ما سکوت يا آن را تأييد کرده اند.
راجع به گفت وگوهاي منطقه اي چطور؟
در همه اين مسائل، ما اين مباحث را به آنها گفته ايم. اين مباحث در تمام مباحث ما مطرح مي شود. ولی اگر بخواهند از اين عنوان استفاده کنند و بگويند که ما وارد مذاکره اي با ايران شده است ايم تا آمريكا را راضي کنيم، آن وقت ما وارد بحث ديگري مي شويم.
ولی اگر آنها بخواهند آمريكا را راضي کنند يا در برجام تغييري ايجاد کنند، چه اتفاقي رخ مي دهد؟
اگر اروپايي ها به صورت متحد يک توصیه بگويند، اين است که برجام قابل مذاکره مجدد نيست. اينکه تلاش کنند به آمريكايي ها بگويند ما در ساير مباحث با ايران بحث کرده ايم، يک حرکت با عواقب ناخوشايند براي خود اروپايي ها خواهد بود. به خاطر اينکه چنين سياستي در گذشته کار نکرده و در آينده هم کار نخواهد کرد. اگر آنها هم بخواهند وارد اين بازي بد و اشتباه شوند، جمهوري اسلامي آنها را همراهي نخواهد کرد .
تاکنون در مذاکره با اروپايي ها تغيير رويه اي مشاهده نکرده ايد؟ اينکه آنها بخواهند شما را قانع کنند تا گفت وگوهاي منطقه اي را به سمت راضي شدن ترامپ ادامه دهيد؟
ديدگاه هاي ما در اين زمينه کاملا مشخص هست. ما همواره به اروپاييان گفته ايم که بايد نقش سازنده تري در منطقه ايفا کنند. بنابراين آنها چيزي ندارند که ما را در اين زمينه قانع کنند.
آقاي عراقچي هفته گذشته در لندن گفتند که «اگر سياست بلاتکليفي ما درمورد برجام ادامه پيدا کند و همکاري بانک ها و شرکت ها با ما اين طور نامعلوم باشد، ما در توافقي که نفعي براي ما ندارد، نمي مانيم». آيا اين سخن به اين معني است که ممکن است ما سریعتر از ماه مي (ارديبهشت) و موعد اعلام نظر ترامپ، در مورد برجام اقدامي کنيم؟ درحالي که اغلب صاحب نظران معتقدند که ترامپ ماه مي از برجام خارج مي شود.
آنچه ما گفتيم اين است که ما بر اساس منافع خودمان تصميم مي گيريم. اگر در اصل منافعي که قرار بوده برجام براي ايران تضمين کند، تشکيک شود ايران تصميم مورد نیاز را خواهد گرفت. ولي ما اعلام کرده ايم، اولين کشوري نخواهيم بود که از برجام خارج مي شود و اين سياست جمهوري اسلامي هست. ولی اينکه خروج از برجام يعني چه؟ بايد آن را با کارها سنجيد و نمي توانيم در خلأ صحبت کنيم که چه زماني آمريكا از برجام خارج خواهد شد.
در روزهاي پاياني سال ۹۶ هستيم؛ دست کم براي ما که مذاکرات هسته اي را پوشش داديم و در اين حوزه مي نويسيم، سال ۹۶ سال دلهره ازدست رفتن برجام بود. حداقل براي ما اين طور بود. شما هم در اين سال، اين دلهره و نگراني را داشتيد؟
بالاخره در ديپلماسي ما موظف هستيم همه گزینش ها را در نظر داشته و براي همه سناريوهاي ممکن آمادگي داشته باشيم. کساني که برجام را مذاکره و تدوين کردند، کاملا وقوف داشتند که هر کلمه و سطر برجام با بي اعتمادي متقابل نوشته شود. اگر نه که نيازي نبود اين قدر طولاني باشد. از ابتدا طرف برابر تلاش داشت که کارها ما را در حوزه هسته اي محدود کند تا ايران حق گزینش نداشته باشد ولی اين تلاش ها به نتيجه نرسيد. ما هيچ محدوديتي را براي تحقيق و توسعه در حوزه هسته اي خود نپذيرفتيم. تحقيق و توسعه بر اساس روند معقول و علمي در برجام ديده شده است و پيش مي رود. بنابراين توانمندي هاي امروز ما در حوزه هسته اي با توانمندي هاي روزي که برجام به توافق رسيد، قابل مقايسه نيست.
ما پيشرفت هاي خودمان را داريم. همه اينها به اين دليل بود که نپذيرفتيم بتوانند به صورت يک طرفه اقدام کنند. اگر روزي طرف برابر تصميم بگيرد از برجام خارج شود يا تصميم بگيرد ايران را از منافع برجام محروم کند، بحمدالله ما گزینش هاي کافي داريم که کارها متقابلي انجام دهيم که براي طرف برابر حتما خوشايند نخواهد بود. در سال گذشته با دقت شرايط را رصد کرديم و با صداقت و صراحت هم به داخل گزارش کرديم. شما مي بينيد گزارش هاي ما به مجلس شوراي اسلامي با گزارش هايي که خود مجلس تهيه کرده خيلي فاصله ندارد و اين نشان دهنده واقع بيني و صداقت ماست. همه اين کارها را کرديم، ولی دلهره اي نداشتيم، چراکه اعتقاد داشتيم اولا خروج آمريكا از برجام، به انزواي آمريكا مي انجامد. اگر دليلي باعث شده است آمريكا از برجام خارج نشود همين بوده، نه اينکه آقاي ترامپ علاقه اي به برجام داشته باشد.
آقاي ترامپ کسي بود که یک سال قبل از اينکه رئيس جمهور شود گفت اولين کاري که خواهم کرد اين است که از برجام خارج شوم. اينکه اين اتفاق نيفتاده است به خاطر نگراني او از انزواي خودش بوده – البته به اين معنا نيست که برجام را با حسن نيت اجرا کرده، سوء نيت آمريكا تقريبا در هر اقدامي که سال گذشته انجام داده، مشخص است- بنابراین آنچه در سال گذشته اتفاق افتاد و احتمالا در ما ه هاي آينده هم ادامه خواهد داشت، به يک نگرش واقع بينانه به شرايط و آمادگي براي سناريوهاي متفاوت نياز دارد. گزینش ما خروج از برجام نيست. اگر اين گزینش ما بود، دو سال وقت تلف نمي کرديم که مذاکره کنيم.
چه اتفاقي براي پرواز شما در مونيخ افتاد، آیا سوخت به پرواز ندادند؟ شما اغلب راجع به اين طور مباحث خودتان اطلاع رساني مي کنيد، ولی اين بار چيزي نگفتيد. وزارت دفاع آلمان و سفارت ايران در برلين دراين باره توضيحاتي دادند، ولی گروهي اين عنوان را دستاويز جديدي کردند عليه برجام.
متأسفانه گروهي در کشور ما هستند که براي نشان دادن بدعهدي آمريكا، کشور را تحقير مي کنند. عنوان از اين قرار بود که به خاطر سفر رئيس جمهور به هند و حضور من در مسکو وقت خيلي اندکي براي حضور من در مونيخ به وجود آمده بود. براي سوخت گيري پرواز من، به يکي، دو شرکت مراجعه شده است بود که گفتند ملاحظاتي دارند. به نظر من آن ملاحظات هم براساس اطلاعات غلطي بود که دريافت کرده بودند؛ به عنوان نمونه دراين باره که هواپيماي بنده از کدام شرکت و کدام سرويس استفاده مي کند… بنابراین تأملاتي داشتند. ما هم وقت نداشتيم. سفارت ما فورا به دولت آلمان مراجعه کرد و دولت آلمان تصميم گرفت ارتش وارد شود و عنوان ادامه پيدا نکند. خيلي از شرکت هاي نفتي گفتند اصلا با ما تماس گرفته نشد. اگر خبري را که «بي بي سي» داد ملاحظه کنيد، شرکت NOV که آنجا حضور دارد گفته اصلا با من تماس گرفته نشد. شرکت ديگري گفته ما فرمي فرستاديم و آن فرم تکميل نشد. همه اينها نشان دهنده اين است که وقت ما کم بود.
حتي موضوعي نبود که به بنده يا وزارت خارجه کشيده شود، همکاران ما در نمايندگي تماس گرفتند تا به دليل اهميتي که حضور ما در اجلاس داشت مسئله برطرف شود. بعضي چيزها را فراموش مي کنيم. من به دوستان گفتم ما سال ها در داووس نبوديم و هيچ کس اصلا نمي فهميد. يک سال که من تصميم گرفتم در اجلاس داووس شرکت نکنم، همه دنيا گفتند ظريف به داووس نيامد. اين نشان دهنده فعال شدن ديپلماسي جمهوري اسلامي هست. اينها نقطه قوت ماست، نقطه ضعف نيست. اين نشان مي دهد که حضور ما در مجامع بين المللي تأثيرگذار هست. در گذشته ممکن بود ١٠ سال هم کسي به نمايندگي از کشور ما در داووس حضور پيدا نکند، ولي بعد از چهار سال وقتي به هر دليلي من تصميم گرفتم به اجلاس داووس نروم به يک خبر بين المللي تبديل شد.
به جاي اينکه دوستان بگويند حضور وزير خارجه جمهوري اسلامي در اجلاس امنيتي مونيخ براي دولت آلمان اين قدر مهم بود که براي کش پيدا نکردن عنوان تصميم گرفت ارتش آلمان وارد شود و مسئله را حل کند، تبديلش مي کنند به يک مشکل. مشکلي که بيش از اينکه بدعهدي آمريكا را نشان دهد، تلاش مي کنند غرور ملي را خدشه دار کنند. با حرف هاي سخيفي که متأسفانه تيتر اول بعضي از روزنامه ها مي شود و آدم متأثر مي شود که آیا با غرور و اميد مردم اين طور بازي مي کنند.
من اعتقاد دارم اتفاقي که افتاد، پيش پا افتاده بود. شرکت ها، شرکت هاي خصوصي هستند، تصميم هاي خصوصي مي گيرند. هيچ شرکتي متعهد و موظف نيست با کشوري تعامل داشته باشد. الان ببينيد ما به اين همه فرودگاه اروپايي پرواز مستقيم داريم، پرواز خطوط تجاري ماست. خب ما به مونيخ پرواز مستقيم ايراني نداريم، از همين رو، چون خطوط تجاري ما به آنجا پرواز ندارند، ما با شرکت هاي سوخت رسان در فرودگاه مونيخ زمينه قراردادي نداريم، ولی در کشور برخي دوستان، همه اينها را که پرسشها عادي است و خيلي راحت هم قابل فهم است به يک مسئله ملي تبديل مي کنند. به نظر من لااقل در حد بي بي سي نگاه مي کردند و واقعيات را مي ديدند. از سه، چهار شرکتي که آنجا بودند اصلا به دو شرکت مراجعه نشده هست. عنوان فورا به ارتش آلمان منعکس شد و آنها هم به دليل اهميت حضور ايران عنوان را حل کردند.
به نظرم مي توانم الان تيتر مصاحبه را گزینش کنم. اين جمله شما که «با اميد مردم بازي مي کنند».
(انگشت اشاره اش را اوج مي گيرد و چشم هايش را گرد مي کند) با اميد و غرور ملي مردم بازي مي کنند، براي منافع سياسي خودشان. من مثالي مي زنم که شما از اين هم استفاده کنيد؛ چند سال پيش آقاي اوباما در سخنراني در يک مجمع صهيونيستي گفت اگر من مي توانستم يک پيچ و مهره از برنامه هسته اي ايران باقي نمي گذاشتم، ولي نمي توانم. دوستان ما «اگر مي توانستم» و «نمي توانم» را از بین بردن کردند و نوشتند مي خواهم يک پيچ و مهره هم نباشد. آیا اين کار را کردند؟ آیا جمله اي را که مي توانست براي ايراني ها غرورآفرين باشد به يک جمله توهين آميز براي ايراني ها تبديل کردند. ما اينجا نشسته ايم که مردم خودمان را تحقير کنيم؟! اينکه تحقير من نيست، تحقير مردم ايران هست. اينکه تصوير من را با يک پيت نفت در دست چاپ کنند، تحقير جواد ظريف نيست، تحقير مردم ايران است که وزير خارجه ارزش اين طوري نشان داده شود. اين کار را بايد يک روزنامه اسرائيلي بکند نه کسي که ادعاي انقلابي گري دارد.
بعد آن روزنامه هنوز هم کمر شما را به درد مي آورد؟
(با خنده) نه، ديگر عادت کرده ام و کمرم درد نمي گيرد.
محور آخر سؤالاتم راجع به تدوين رژيم حقوقي کنوانسيون خزر هست، درحالي که بخش مهمي از کنواسيون خزر مربوط به تحديد حدود و سهم سرزميني هست، هنوز به نتيجه نرسيده است و گويا شما در مجموعه وزارت خارجه تصميم گرفته ايد آن چيزهايي که بر سر آن به توافق رسيده ايد را مکتوب، نهايي و در اجلاس سران مطرح و به امضا برسانيد. ما دلواپس آن بخشي هستيم که به نظر افکار عمومي مهم تر هست؛ يعني بحث سهم سرزميني. آیا چنين تصميمي گرفته ايد و مي خواهيد مذاکرات را اين گونه جمع بندي کنيد.
در بحث خزر موضوعاتي است که براي کشورهاي ساحلي درياي خزر و خود ما خيلي مهم است.
مثل نحوه استفاده از خزر، محيط زيست خزر، اينکه عبور کشورها از خزر فقط با پرچم کشورهاي ساحلي باشد. اينها بحث هاي مهمي است و در همه آنها هم بحث منافع ملي ما وجود دارد. اينکه ما هيچ گاه اجازه نخواهيم داد توافقي صورت بگيرد که منافع جمهوري اسلامي ايران را خدشه دار کند و اينکه چون راجع به همه مباحث نمي توانستيم به توافق برسيم، بعد راجع به آن حداقل هايي که براي ما ضروري و مهم است هم صحبت نکنيم، اين درواقع لجبازي کردن با خودمان است.
اتفاقا براي اينکه اجازه ندهيم موضوعاتي که براي ما مهم است ولي فعلا در قالب اجماع قابل دستيابي نيست يا حداقل اگر اجماعي صورت بگيرد، اجماع خوبي نخواهد بود، اينها را خودمان گروگان بگيريم براي اينکه موضوعاتي که منافع ملي ما در آن است هم به نتيجه نرسد، نمي دانم کدام اصل حمايت از منافع ملي را پيش مي برد. ما بر اين توصیه اصرار کرديم که در کنوانسيون بايد تمام مواردي باشد که براي ما مهم است.، براي اينکه مانع يک تصميم گيري آتي شويم که دوباره در آينده راجع به ساير موردهاي سرزميني تصميم يک جانبه يا دوجانبه بگيرند. مي دانيد که در بحث زيربستر تصميم هاي دوجانبه اي گرفته شد بدون آنکه ما طرف مشورت باشيم.
اما در ساير موضوعاتي که در کنوانسيون مطرح هست، ديگر کسي نمي تواند بدون اجماع تصميم دوجانبه، يک جانبه يا چندجانبه بگيرد بدون آنکه ما حضور داشته باشيم. اينها توافق هاي بسيار مهمي است البته تصميم گيري در اين زمينه هنوز صورت نگرفته هست. فعلا مراحل مقدماتي تدوين پيش نويس انجام شده. راجع به اين مباحث [مثلا] منابع زيربستر، قرار نبود بعد از اينکه اقداماتي به وسیله بعضي از کشورها صورت گرفته بود، در کنوانسيون به نتيجه برسيم. در اين ٢٠سالي که کنوانسيون عنوان مذاکره هست، بعد از يکي، دو سال اول ديگر اين مباحث کنار گذاشته شد و مباحث اصولي راجع به خزر، مباحث کنوانسيون خزر است.
موضوعاتي مثل نحوه استفاده از خزر، نحوه تردد کشتي ها، عدم تردد کشتي هاي خارجي، کشتي هاي نظامي طرف هاي ساحلي چگونه و تا کجا مي توانند تردد کنند – اين مباحث براي ما اهميت امنيت ملي دارد – براي ساير مباحث هم ازجمله بحث خط مبدأ، اصولي تعريف شده است است که در جهت منافع ماست و درواقع وضعيت ويژه جغرافيايي جمهوري اسلامي ايران را در نظر مي گيرد. ساير مواردي که در کنوانسيون راجع به آنها تصميم گيري شده، با يک ديدگاه ويژه از سوي جمهوري اسلامي دنبال شده است که به عنوان نمونه اجازه ندهيم برخي ضوابط بين المللي که به نظر ما ارتباطي هم به خزر نداشته چون مربوط به درياهاي آزاد است و به درياهاي بسته مربوط نمي شد.
اما بعضي از دوستان ما در منطقه تلاش داشتند آن ضوابط را بر خزر حاکم کنند. اتفاقا بعضي از تصميم هايي که گرفته شده است مثل عرض درياي سرزميني، عرض مناطق انحصاري نشان مي دهد که سيستم درياي خزر متفاوت هست. اينها نشان دهنده اين است که ما توانسته ايم ديدگاه هاي خودمان را راجع به اينکه اينجا يک درياي بسته است و مقررات ويژه خودش را دارد، حاکم کنيم. اينها منافع ملي ما را حاکم مي کند. اين اقدام که اين منافع خودمان را گروگان يک منفت ديگري بگيريم که اصلا قرار نبوده در کنوانسيون جامع خزر مورد توافق قرار بگيرد و اصلا هم توافق راجع به آن شدني نيست، به نظر من کار اشتباهي است.
تکليف عنوان بحث سرزميني چه مي شود؟
چارچوب آن بخشي را که مربوط به روي آب مي شود، مشخص کرده ايم که بايد بر اساس توافق پنج جانبه شکل بگيرد. توصیه مهم اين چارچوب اين است که اين اقدام مانع از اين مي شود که به صورت دوجانبه توافق کنند، همان طوري که راجع به بستر اين اتفاق افتاد. درمورد بستر هم مذاکرات ما ادامه دارد. مواضع ما کاملا مشخص است و بر اساس آن اقدام مي کنيم و منافع ملي را حتما در نظر داريم. باز هم تکرار مي کنم که هنوز در اين زمينه تصميمي گرفته نشده و مورد نیاز است که در دستگاه هاي ذي ربط و ذي صلاح مطرح شود. آنچه انجام شده است تدوين پيش نويس بود بر اساس ملاحظاتي که وجود داشت. بايد ببينيم که تصميم نهايي چگونه خواهد شد.
سؤال آخر اين است که وقتي تغيير ساختار را اعلام کرديد پيش فرض من اين بود که نماينده ويژه مذاکرات درياي خزر هم اعلام مي شود. هفته گذشته آقاي رحيم پور با اينکه بازنشسته شدند، به اين مذاکرات رفتند. چه کسي نماينده ايران در مذاکرات خزر خواهد بود؟
درست نبود که در مراحل پاياني مذاکره که طرف هاي ديگر نمايندگاني با ۱۵، ۲۰ سال سابقه در اين زمينه داشتند، ما با يک صورت جديد وارد مي شديم. الان که مراحل تطبيق پيش نويس کنوانسيون به پايان رسيده است ما هم در حوزه معاونت سياسي مسئول ويژه خزر خواهيم داشت.
نمي خواهيد معرفي اش کنيد؟
نه.
شرق
واژه های کلیدی: ايران | مذاکره | اخبار سیاسی و اجتماعی
دانلود فایل ها
توجه: ممکن است تمام لینک های دانلود به دستور مقام قضایی حذف شده باشد...
